همچنان صدای پیامبر اکرم(ص) به گوش می‌رسد که فرمود: «من کنت مولاه
فهذا علی مولاه» تا پیام ولایت تا روز قیامت ابلاغ شود، برای این روز بزرگ
اعمالی از جمله عقد اخوت و اطعام دادن توصیه شده است.به
گزارش تسنیم عید غدیر خم که همان بزرگ‌ترین جشن عالم فرا رسیده است و
مسلمانان به خصوص شیعیان امیرالمؤمنین(ع) خود را برای برگزاری هر چه با
شکوه‌تر آن آمده می‌کنند، هجدهم ماه ذی‌الحجه که یادآور ابلاغ پیام امامت و
ولایت به آحاد جامعه اسلامی است را عیدالله اکبر و عید آل محمد(ص) هم
گفته‌اند که از جایگاه بسی عظیم برخوردار است به گونه‌ای که اعمالی متفاوت
از سایر اعیاد دیگر برای آن توصیه شده است،آنچه در ادامه می‌آید تنها
گوشه‌ای از اعمال عید غدیرخم است:-افطارى دادندر
میان اعامل روز غدیر افطارى دادن به مؤمن جایگاهى والا دارد. بر اساس
روایات در این عمل فضیلتى بزرگ نهفته است. امام على(ع) مىفرماید: کسى که
مؤمن روزهدارى را در غدیر افطار دهد، مانند این است که ده فئام را افطار
داده است، فردى پرسید: اى امیرمؤمنان(ع) «فئام» چیست؟ حضرت فرمود: صد هزار
پیامبر(ص) و صدیق و شهید، آنگاه ادامه داد: پس چگونه خواهد بود فضیلت کسى
که جمعى از مؤمنین و مؤمنات را تکفل کند.-عقد اخوت(برادر شدن)روز
ولایت روز برادرى است و روز برادرى روز ولایت است، این دو با یکدیگر
پیوندى ناگسستنى دارند و حلقه وصلشان ایمان است؛ زیرا از سویى ایمان با
ولایت پا مىگیرد و از سوى دیگر اهل ایمان برادر یکدیگرند«انما المؤمنون
اخوة»، به همین دلیل عقد برادرى یکى از آداب روز غدیر شمرده شده است.این عقد به صورت زیر است: یکى از دو نفر دست راست خود را بر دست راست دیگرى مىگذارد و مىگوید:«وَآخَیْتُکَ
فِى اللهِ، وَصافَیْتُکَ فِى اللهِ، وَصافَحْتُکَ فِى اللهِ، وَعاهَدْتُ
اللهَ وَمَلائِکَتَهُ وَکُتُبَهُ وَرُسُلَهُ وَاَنْبِیآءَهُ وَالاَْئِمَّةَ
الْمَعْصُومینَ عَلَیْهِمُ السَّلامُ عَلى اَنّى اِنْ کُنْتُ مِنْ اَهْلِ
الْجَنَّةِ وَالشَّفاعَةِ وَاُذِنَ لى بِاَنْ اَدْخُلَ الْجَنَّةَ لا
اَدْخُلُها اِلاّ وَاَنْتَ مَعى»با تو در راه
خدا برادر مىشوم، با تو در راه خدا راه صفا و صمیمیت در پیش مىگیرم، با
تو در راه خدا دست مىدهم و با خدا، ملائکه، کتاب‌ها، فرستادگان و
پیامبرانش و ائمه معصومین(ع) عهد مىبندم که اگر از اهل بهشت و شفاعت شده،
اجازه ورود به بهشت یافتم، داخل آن نشوم مگر آنکه تو با من همراه شوى.آنگاه
دیگرى مىگوید: «قَبِلْتُ» قبول کردم. سپس مىگوید: «اَسْقَطْتُ عَنْکَ
جَمیعَ حُقُوقِ الاُخُوَّةِ ما خَلاَ الشَّفاعَةَ وَالدُّعآءَ
وَالزِّیارَةَ»؛ جز شفاعت و دعا و زیارت، همه حقوق برادرى را ساقط کردم.- پوشیدن لباس پاکیزه و نوامام
صادق(ع) فرمود: در روز غدیر لازم است مؤمن پاکیزهترین و فاخرترین لباس
خود را بپوشد، مرحوم میرزا جواد آقا تبریزى این عمل را از مستحبات مؤکد
غدیر مىشمرد.-تبریک و تهنیتتبریک و تهنیت از برجستهترین آداب هر عیدى است، در اسلام نیز سنت تبریک و تهنیت در عید غدیر جایگاهى ویژه یافته است.امام
صادق(ع) شیوه تهنیت گفتن در روز غدیر را چنین آموزش داده است: وقتى یکدیگر
را ملاقات کردید، بگویید: «الحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَکْرَمَنَا بِهَذَا
الْیَوْمِ وَ جَعَلَنَا مِنَ الْمُوفِینَ بِعَهْدِهِ إِلَیْنَا وَ
مِیثَاقِهِ الَّذِی وَاثَقَنَا بِهِ مِنْ وِلاَیَةِ وُلاَةِ أَمْرِهِ وَ
الْقُوَّامِ بِقِسْطِهِ وَ لَمْ یَجْعَلْنَا مِنَ الْجَاحِدِینَ وَ
الْمُکَذِّبِینَ بِیَوْمِ الدِّین»؛ سپاس خداى را که ما را به این روز
گواهى داشت و ما را از مؤمنان و کسانى قرار داد که به پیمان و میثاقى که
درباره والیان امرش و بر پا دارندگان قسط و عدالتش از ما گرفته است، وفا
کردیم و ما را از انکارکنندگان و تکذیبکنندگان رستاخیز قرار نداد.-تبسمامام
رضا(ع) فرمود: روز غدیر روز تبسم به روى مؤمنان است، کسى که در این روز به
روى برادر مؤمنش تبسم کند، خداوند، در روز قیامت، نظر رحمت به او
مىافکند، هزار حاجتش را برآورده ساخته و قصرى از در سفید برایش بنا
مىکند و صورتش را زیبا مىسازد.-جشن گرفتنامام رضا(ع) در عید غدیر احوال کسان و اطرافیان خود را تغییر داد و وضع تازهاى در آنان ایجاد کرد.-حمد کردنپیامبر(ص)
فرمود: یکى از سنت‌ها این است که مؤمن، در روز غدیر 100 بار بگوید:
«الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَ کَمَالَ دِینِهِ وَ تَمَامَ نِعْمَتِهِ
بِوِلاَیَةِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ».-دید و بازدیدامام
رضا(ع) فرمود: «کسى که در روز غدیر به دیدار مؤمنى برود خداوند هفتاد نور
بر قبر او وارد و قبرش را وسیع مىسازد، هر روز هفتاد هزار فرشته قبرش را
زیارت کرده، به او بشارت بهشت مىدهند.-روزهامام
على(ع) فرمود: اگر بنده مخلصى در روزه این روز اخلاص داشته باشد، همه
روزهاى دنیا توان برابرى با آن را ندارد؛ به عبارت دیگر، اگر کسى تمام
روزهاى دنیا زنده باشد و همه را روزهدار سپرى کند، ثوابش کمتر از ثواب
روزه این روز خواهد بود، با این وجود روزه روز غدیر خم نزد خداوند در هر
سال برابر با صد حج و صد عمره مقبول است..-زیارتیکى از اعمال روز غدیر زیارت امیرمؤمنان على(ع) است.-زینت دادنامام
رضا(ع) فرمود: روز غدیر روز زینت است، کسى که براى روز غدیر زینت کند
خداوند همه گناهان کوچک و بزرگش را آمرزیده، فرشتگانى به سویش مىفرستد تا
حسنات او را بنویسند و تا عید غدیر سال بعد بر درجات او بیفزایند.-صدقه دادنروز
غدیر یکى از مستحبات مؤکد صدقه دادن است. امام على(ع) فرمود: فضیلت یک
درهم که در روز غدیر داده شود، با فضیلت 200 هزار درهم برابر است.-صلوات فرستادنامام صادق(ع) فرمود: در روز غدیر، بر محمد و اهل بیتش صلوات بسیار مىفرستی.-طعام دادنامام
رضا(ع) در فضیلت این عمل فرمود: کسى که مؤمنى را در روز غدیر غذا دهد،
مانند فردى است که تمام پیامبران و صدیقین را غذا داده است.-عبادتامام رضا(ع) فرمود: غدیر روزى است که خداوند بر مال کسى که در آن عبادت کند، مىافزاید.-عطر زدنبر اساس برخى از روایات امام صادق(ع) مؤمنان را به استعمال عطر در روز غدیر سفارش کرده است.-غسل کردنعلماى شیعه بر استحباب غسل در روز غدیر اجماع دارند و آن را مستحب مؤکد مىدانند، بهتر این است که غسل در اول روز انجام گیرد.-مصافحهامام على(ع) فرمود: وقتى در روز غدیر یکدیگر را ملاقات کردید، به هم دست بدهید و سلام کنید.-نماز شب عید غدیراین
نماز 12 رکعت است، هر دو رکعت یک تشهد دارد و در پایان رکعت دوازدهم باید
سلام داد، در هر رکعت، بعد از سوره «حمد»، سوره «توحید» 10 بار و آیةالکرسى
یک بار خوانده مىشود. در رکعت دوازدهم باید هر یک از «حمد» و «توحید» را
هفت بار خوانده و این ذکر را 10 بار در قنوت تکرار کرد: «لا إلهَ إلّا
اللّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ یُحْیی
وَیُمِیتُ وَهُوَ حَیّ لا یَمُوتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَهُوَ عَلى کُلّ
شَیءٍ قَدِیرٌ».در دو سجده رکعت آخر، این ذکر
10 بار خوانده مىشود: «سبحان من احصى کل شى علمه سبحان من لا ینبغى
التسبیح الا له سبحان ذى المن و النعم سبحان ذى الفضل و الطول سبحان ذى
العز و الکرم اسألک بمعا قد العز من عرشک و منتهى الرحمة من کتابک و بالاسم
الاعظم و کلماتک التامة ان تصلى على محمد رسولک و اهل بیته الطیبین
الطاهرین و ان تفعل بى کذا و کذا»(به جاى کذا و کذا حاجت خود را ذکر کند) و
سپس بگوید: «انَّکَ سَمِیعٌ مُجِیبٌ».-نماز روز عید غدیرنیم
ساعت پیش از ظهر غدیر، دو رکعت نماز مستحب است. در هر رکعت بعد از «حمد»،
سورههاى «توحید»، «قدر» و «آیةالکرسى» 10 بار خوانده مىشود.- دعااین دعا را که سید بن طاوس از شیخ مفید نقل کرده است، بخواند:اَللّهُمَّ
اِنّى اَسْئَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ نَبِیِّکَ وَعَلِىٍّ وَلِیِّکَ
وَالشَّاْنِ وَالْقَدْرِ الَّذى خَصَصْتَهُما بِهِ دُونَ خَلْقِکَ اَنْ
تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَعَلِی وَاَنْ تَبْدَءَ بِهِما فى کُلِّ خَیْرٍ
عاجِلٍ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ الاْئِمَّةِ
الْقادَةِ وَالدُّعاةِ السّادَةِ وَالنُّجُومِ الزّاهِرَةِ وَالاْعْلامِ
الْباهِرَةِ وَساسَةِ الْعِبادِ وَاَرْکانِ الْبِلادِ وَالنّاقَةِ
الْمُرْسَلَةِ وَالسَّفینَةِ النّاجِیَةِ الْجارِیَةِ فِى الْلُّجَجِ
الْغامِرَةِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ خُزّانِ
عِلْمِکَ وَاَرْکانِ تَوْحِیدِکَ وَدَعآئِمِ دینِکَ وَمَعادِنِ کَرامَتِکَ
وَصِفْوَتِکَ مِنْ بَرِیَّتِکَ وَخِیَرَتِکَ مِنْ خَلْقِکَ الاْتْقِیآءِ
الاْنْقِیآءِ النُّجَبآءِ الاْبْرارِ وَالْبابِالْمُبْتَلى
بِهِ النّاسُ مَنْ اَتاهُ نَجى وَمَنْ اَباهُ هَوى اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى
مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ اَهْلِ الذِّکْرِ الَّذینَ اَمَرْتَ
بِمَسْئَلَتِهِمْ وَذَوِى الْقُرْبَى الَّذینَ اَمَرْتَ بِمَوَدَّتِهِمْ
وَفَرَضْتَ حَقَّهُمْ وَجَعَلْتَ الْجَنَّةَ مَعادَ مَنِ اقْتَصَّ
اثارَهُمْ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ کَما اَمرَوُا
بِطاعَتِکَ وَنَهَوْا عَنْ مَعْصِیَتِکَ وَدَلّوُا عِبادَکَ عَلى
وَحْدانِیَّتِکَ اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ نَبِیِّکَ
وَنَجیبِکَ وَصَفْوَتِکَ وَاَمینِکَ وَرَسُولِکَ اِلى خَلْقِکَ وَبِحَقِّ
اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ وَیَعْسُوبِ الدّینِ وَقاَّئِدِ الْغُرِّ
الْمُحَجَّلینَ الْوَصِىِّ الْوَفِىِّ وَالصِّدّیقِ الاْکْبَرِ
وَالْفارُوقِ بَیْنَ الْحَقِّ وَالْباطِلِ وَالشّاهِدِ لَکَ وَالدّالِّ
عَلَیْکَ وَالصّادِعِ بِاَمْرِکَوَالْمُجاهِدِ
فى سَبیلِکَ لَمْ تَاْخُذْهُ فیکَ لَوْمَةُ لاَّئِمٍ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى
مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تَجْعَلَنى فى هذَا الْیَوْمِ الَّذى
عَقَدْتَ فیهِ لِوَلِیِّکَ الْعَهْدَ فى اَعْناقِ خَلْقِکَ وَاَکْمَلْتَ
لَهُمُ الّدینَ مِنَ الْعارِفینَ بِحُرْمَتِهِ وَالْمُقِرّینَ بِفَضْلِهِ
مِنْ عُتَقآئِکَ وَطُلَقائِکَ مِنَ النّارِ وَلا تُشْمِتْ بى حاسِدِى
النِّعَمِ اَللّهُمَّ فَکَما جَعَلْتَهُ عیدَکَ الاْکْبَرَ وَسَمَّیْتَهُ
فِى السَّمآءِ یَوْمَ الْعَهْدِ الْمَعْهُودِ وَفِى الاْرْضِ یَوْمَ
الْمیثاقِ الْمَاْخُوذِ وَالجَمْعِ المَسْئُولِ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ
الِ مُحَمَّدٍ وَاَقْرِرْ بِهِ عُیُونَناوَاجْمَعْ
بِهِ شَمْلَنا وَلا تُضِلَّنا بَعْدَ اِذْ هَدَیْتَنا وَاجْعَلْنا
لاِنْعُمِکَ مِنَ الشّاکِرینَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ اَلْحَمْدُ لِلّهِ
الَّذى عَرَّفَنا فَضْلَ هذَا الْیَوْمِ وَبَصَّرَنا حُرْمَتَهُ
وَکَرَّمَنا بِهِ وَشَرَّفَنا بِمَعْرِفَتِهِ وَهَدانا بِنُورِهِ یا
رَسُولَ اللّهِ یا اَمیرَ الْمُؤْمِنینَ عَلَیْکُما وَعَلى عِتْرَتِکُما
وَعَلى مُحِبِّیکُما مِنّى اَفْضَلُ السَّلامِ ما بَقِىَ اللّیْلُ
وَالنَّهارُ وَبِکُما اَتَوَجَّهُ اِلىَ اللّهِ رَبّى وَرَبِّکُما فى
نَجاحِ طَلِبَتى وَقَضآءِ حَوآئِجى وَتَیْسیرِ اُمُورى اَللّهُمَّاِنّى
اَسْئَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى
مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تَلْعَنَ مَنْ جَحَدَ حَقَّ هذَا
الْیَوْمِ وَاَنْکَرَ حُرْمَتَهُ فَصَدَّ عَنْ سَبیلِکَ لاِطْفآءِ نُورِکَ
فَاَبَى اللّهُ اِلاّ اَنْ یُتِمَّ نُورَهُ اَللّهُمَّ فَرِّجْ عَنْ اَهْلِ
بَیْتِ مُحَمَّدٍ نَبِیِّکَ وَاکْشِفْ عَنْهُمْ وَبِهِمْ عَنِ
الْمُؤْمِنِینَ الْکُرُباتِ اَللّهُمَّ امْلاَءِ الاْرْضَ بِهِمْ عَدْلاً
کَما مُلِئَتْ ظُلْماً وَجَوْراً وَاَنْجِزْ لَهُمْ ما وَعَدْتَهُمْ
اِنَّکَ لا تُخْلِفُ الْمیعادَ